افسردگی چیست؟
افسردگی عبارت است از احساس غم، دلسردی یا نا امیدی به مدت حداقل دو هفته در اغلب روزها و اغلب ساعات روز به علاوه علایم همراه.
افسردگی در کودکان و بزرگسالان متفاوت است و نشانه ها ی هر کدام نیز متفاوت است.
علائم افسردگی
در کودکان و نوجوانان هم می تواند جسمانی باشد و هم روانی.
کودک افسرده فاقد انرژی است و احساس خستگی می کند. گاهی از لحاظ ظاهر نیز رنگی پریده دارد .تمرکز حواس او پایین می آید طوری که نمی تواند توجه کند و تمرکز داشته باشد و گاهی خود را فرد بی ارزش و بی کفایت می داند. در کودکان کمی بزرگتر افکار مربوط به مرگ و خودکشی نیز دیده می شود. یادگیری کودکان افسرده کند می شود و علاقه ای به درس و مدرسه نشان نمی دهند. افت تحصیلی در این کودکان دیده می شود وحتی گاهی پس از چند روز تعطیلی نسبت به مدرسه ابراز بی علاقگی می کنند و به تدریج این فقدان تمایل ، به ترس از مدرسه تبدیل می شود. گاهی کودکان افسرده به مادر خیلی وابسته می شوند و نگران از دست دادن مادر یا بیمار شدن او هستند. حتی گاهی کودکان افسرده مشکلات رفتاری مثل دروغ گفتن ، دزدی کردن و انجام کارهای خلاف از خود بروز می دهند.
سردرد ، سرگیجه، تهوع ، مشکلات خواب و مشکلات تغذیه از علائم جسمانی این بیماری می باشد.
شیوع
تقریبا 5 درصد کودکان و 10تا 20 درصد نوجوانان افسردگی را تجربه می کنند.
علل افسردگی
افسردگی اختلالی است که علت آن می تواند ژنتیکی / روانشناختی / زیستی یا محیطی باشد.
هریک از عوامل نام برده می تواند علت افسردگی در کودکان و نوجوانان باشد. درصورتی که علت افسردگی ژنتیک باشد بایستی به اختلاف سطح هورمون ها و مواد بیو شیمیایی بدن توجه کرد و در عوامل روان شناختی باید به رابطه ی والدین و کودک و همین طور به حالات روحی و روانی پدر و مادر توجه کرد.
درمان افسردگی در کودکان
خانواده و فضای روانی خانواده در پیشگیری از افسردگی و درمان این اختلال تاثیر بسیار دارد. البته درصورتی که افسردگی بر اثر عوامل درونی و مواد بیو شیمیایی بدن اتفاق افتاده باشد درمانش قدری متفاوت خواهد بود در این شرایط باید کودک باید تحت نظر روانپژشک متخصص دارو مصرف کند و سپس روان درمانی صورت گیرد. اما برای افسردگی های محیطی که بیشترین نوع افسردگی کودکان را شامل می شود، می توان از روش های غیر دارویی مثل روان درمانی، بازی درمانی و خانواده درمانی زیر نظر متخصصان روانشناس صورت گیرد.
پیشنهاد به والدین و اطرافیان
درصورت مواجه با نشانه های اختلال افسردگی قابل توجه و طولانی مدت برای ارزیابی اختلال به مراکز درمانی مربوطه مراجعه کنید.
در صورت بروز افت تحصیلی ناگهانی در کودک و یا تغیرات رفتاری قابل توجه به مراکز درمانی مراجعه کنید.
درصورت نیاز به مصرف دارو درکنار درمان های غیر دارویی درمان حتما تحت نظر پزشک متخصص صورت گیرد.
برای اینکه درمان زودتر اتفاق بیفتد حتما محیط و فضای روانی منزل و رابطه والدین نیز باید کنترل شود .
معمولا برای درمان های غیردارویی مثل روان درمانی ، بازی درمانی و…صرف وقت و هزینه بیشتری لازم است بنابراین والدین برای درمان اختلال باید صبور باشند تا درمان موثر صورت گیرد.
بهتر است که در درمان های غیر دارویی پس از کمتر شدن و یا فروکش نمودن علائم ، درمان به مدت کافی برای جلوگیری از بازگشت علائم ادامه یابد
تهیه و تنظیم : زینب آدینه پور / کارشناس ارشد روانشناسی کودکان