بی اختیاری چیست؟
بی اختیاری ادرار یعنی ادرار غیر ارادی بدون هر گونه علت اختلال عضوی.
بی اختیاری ادرار در اولین کتاب های طب اطفال با عنوان خیس کردن رختخواب به عنوان یک بیماری مطرح شد. شب ادراری حتی هم اکنون یکی از شایع ترین مشکلات اورولوژی کودکان است. اگرچه بی اختیاری ادرار را معمولا بیماری در نظر نمی گیرند ولی برای بسیاری از کودکان و پدر و مادرها آزارنده است.
ویژگی های اصلی بی اختیاری ادرار
ادرار مکرر در لباس یا رختخواب که باید حداقل هفته ای 2 بار برای سه ماه متوالی ادامه یابد یا از لحاظ بالینی ناراحتی یا اختلال کارکردی مهمی ایجاد کند. این تشخیص در مورد کودکی مطرح می شود که که حداقل 5سال سن داشته باشد. درضمن کودک نباید بر اثر بیماری یا واکنش دارویی خودش را خیس کند. تشخیص بی اختیاری ادرار روی کودکانی که 5ساله نشده اند گذاشته نمی شود چون از کودکان 5 ساله و بزرگتر انتظار می رود که در طول شبانه روز خود را خیس نکنند.
انواع بی اختیاری ادرار
شبانه (خیس کردن خود در خواب )
روزانه (خیس کردن خود صرفا دراوقات بیداری)
بی اختیاری ادرار ترکیبی (شبانه و روزانه )
شیوع
میزان شیوع بی اختیاری ادرار در پسران بیشتر از دختران است. میزان شیوع در کودکان 5 سال به بالا 10 درصد است و در نوجوانان 1درصد است. البته که شیوع بی اختیاری ادرار در کشورها و اقوام و نژاد های مختلف متغییر است. در برخی تحقیقات نشان می دهند که بی اختیاری ادرار در رده های پایین اجتماعی -اقتصادی؛ خانواده های پرجمعیت و خانواده هایی که مادر خانواده تحصیلات کمی دارد بیشتر است. البته که ممکن است این تفاوت ها بازتاب باورها و نگرش های فرهنگی مردم در خصوص آموزش توالت رفتن و میزان تلاشی که صرف آموزش می کنند است.
سبب شناسی
چون بی اختیاری ادرار اختلال ناهمگنی است سبب شناسی آن متغییر بوده است.
عوامل زیست شناختی
ظاهرا عوامل ژنتیکی نقش مهمی در بی اختیاری ادرار دارند. بیش از 75درصد کودکانی که مشکل بی اختیاری دارند در بستگان درجه اول خویش کسی را دارند که سابق چنین اختلالی داشته است. سایر عوامل زیست شناختی که میتوانند در بی اختیاری ادرار دخالت داشته باشند حساسیت های غذایی و تاخیر رشدی و آسیب مغزی-عضوی هستند.
درمان بی اختیاری ادرار
دارو درمانی: درصورت تشخیص مشکل اورولوژی تحت نظر دکتر از دارو درمانی استفاده می شود.
استفاده از روش شرطی سازی
استفاده از دستگاه هشدار دهنده ادرار
استفاده از روش درمانی شناختی -رفتاری تحت نظر متخصصان درمانی
پیشنهاد به والدینبه والدین توصیه می شود در صورت مشاهده اختلال بی اختیاری ادرار طبق علائمی که در بالا ذکر شد حتما بایک روانشناس مشورت کنند.
تهیه و تنظیم : زینب آدینه پور / کارشناس ارشد روانشناسی کودکان استثنایی